Anasayfa
Hz. ALİ'NİN İSİMLERİ VE MANALARI
1-K.V.- Keremallahü Veche:
Hiç putlara tapmadığı için verilen isimdir.Hz. Ali Hayatta iken Cennetle müjdelenen on sahâbeden biri ve İmamların birincisidir.
2-Ebü’l Hasan:
Arap yarımadasında,Insanlara hitap edildiği zaman çocuklarının ismi okunur ve onun babası diye hitap edilirlerdi.... Bu vesileyle Hz. Ali'ye hasan'ın babası anlamında da isim verilmiştir.
3-Ebu Türâb :
Peygamber Efendimiz, Hz. Ali’ye hitapta bulunarak kendisine "Ebu Türâb" demiştir... Ebu Turâb, toprağın babası anlamına gelir. Ayrıca mütevazilik, her türlü bencillik ve kibirlikten uzak olmak, basit bir deyim ile yer olmak, kendisini halk için herkesden daha alçakgönüllü demeye de "Turap olmak" adı verilir. Hz. Ali’ye bu ismin verilmesinin diğer anlamı da o'nun yukarıda saydığımız özelliklere sahip olmasıdır.
Hz. Ali şöyle buyurdu:
"...Ben mü'minlerin emiriyim. Onların en yoksulunun yediğini yemeli ve giydiğini giymeliyim ki yoksul olanlar hallerinden utanmasın, şükretsinler...."
4-Haydar-ı Kerrâr:
Döne döne, yılmadan savaşan yiğit anlamında anlamına gelir.... Özellikle Elinde zülfikar .. Atı Düldül üzerinde resm edilen hz. Ali Bu isimde yerini bulur...
5- Tanrı'nın Arslanı-Esedullah:
Hz. Muhammed’in Mirac’da karşılaştığı bir aslanın ağzına yüzüğünü vermesi ve bu yüzüğün 40’lar Ceminde Hz. Ali tarafından ağzından çıkarılarak Hz. Muhammed’e tekrar iade edilmesi, Alevi inancında, Hz. Ali ve Aslan kavramlarını bütünleştirir. Bu yüzden de Hz. Ali’nin bir diğer çok bilinen ismi ise Allah’ın Aslanı'dır (Esedullah)
6-Şah-ı Merdan:
Yiğitler yiğidi, bilgeler bilgesi anlamında kullanılır. Bu sözü yiğitlerin en Şahı ve Şahların en yiğidi olarak da kabul etmek mümkündür. Ama asıl anlamı özünü fakir gören, mütevazi yiğitler yiğididir. Başka bir deyimle kuvvetine ve kudretine güvenip benlik getirmeyen, sürekli tevazu da bulunan yiğitler yiğidi olarak algılaması daha doğru olacaktır.
7-Ali-el Mürteza:
18 bin Alemi var eden Nur Üstüne Nur O'lan Allah'ın Hz. Ali'ye gösterdiği Takdir-i ilahiyyeye ve tam rızâdan, tam rıazsından dolayı verilen isimdir...
Bu isim, Pirlerin Şahı, Evliyalar Şahı anlamınada da kullanılmaktadır... Bu bağlamda Pirlerin şahı, Murteza isimlerini bir arada değerlendirdiğimizde, O'nun Hakka tam teslim olmuş, hikmetine Evliyaların ve Ermişlerin akıl sır erdiremediği bir Veliyullahtır.
Mekke'de... Hz. Peygamber'in, ömerin, osmanın, ebu bekirin kapıları ortak olarak kullanılan tek bir mescide açılırdı... ve hep birlikte ibadet edlirdi...
Hz. Peygamber bu mescide izin alınmadan girilmesini yasakladı.. ve kapıların tümünü kapattırdı.. kapısı açık kalan sadece Hz. Ali'nin idi.. Bunun nedenini soran. sahabe'ye ise şöyle cevap verdi:
"....“Ali’nin kapısı müstesna mescide açılan tüm kapıları kapatın.ALLAH’a and olsun ki ben kendimden kapılarınızı kapatıp Ali’nin kapısını açık bırakmadım.Ben sadece ALLAH’tan emredileni yerine getirdim…”
8-Turnalar Şahı Hz. Ali:
Hz. Ali’nin sesinin yani avazının çok güzel olduğu ve kulağa hoş geldiği anlamında, çok sonraları onun hakkında telaffuz edilmiştir. Turnanın sesinin çok güzel olduğuna inanılarak Hz. Ali ile Turna bir araya getirilmiştir.
9-Şir-i Yezdan:
Allah'ın arslanı anlamında kullanılır. Allahın Aslanı ile ilgili değerlendirme yukarıda yapıldığı tekrar etmeyeceğim...
Ayrıca hz. Ali'nin, Şah-ı Velayet (Velayet eden ve İman edenlerin Şahı), Serpinhan (yardımcı Can, yardımsever Can), Halûkü-l Rahman ( bağışlayıcılığın yaratıcısı), Emirü’l-Müminin ( Müminlerin Emiri / İnananların başı), Babu’l-İlim (İlim Kapısı), anlamında sevilen isimleri vardır.
Bazı kaynaklar Hz. Ali’nin bin bir isminin olduğunu, güzel olan her şeyde onu gördüklerini, ne kadar güzel eser varsa hepsinde Hz. Ali’yi gördükleri inancından hareketle bu isimleri çoğaltırlar. İsim sayısının birkaç tane daha fazla ya da eksik olması onun şahsında fazla bir önem arz etmez. Ancak Alevi-Bektaşi toplumu O'nu öylesine bir içtenlikle sahiplenmiştir ki, sadece Ali isimleri değil, O'na yakıştırılan diğer isimleri bile aynı içtenlikle benimsemiş ve nesiller boyu yeni doğan bebeklere bu isimleri vererek bağlılık örnekleri göstermiştir....
1-K.V.- Keremallahü Veche:
Hiç putlara tapmadığı için verilen isimdir.Hz. Ali Hayatta iken Cennetle müjdelenen on sahâbeden biri ve İmamların birincisidir.
2-Ebü’l Hasan:
Arap yarımadasında,Insanlara hitap edildiği zaman çocuklarının ismi okunur ve onun babası diye hitap edilirlerdi.... Bu vesileyle Hz. Ali'ye hasan'ın babası anlamında da isim verilmiştir.
3-Ebu Türâb :
Peygamber Efendimiz, Hz. Ali’ye hitapta bulunarak kendisine "Ebu Türâb" demiştir... Ebu Turâb, toprağın babası anlamına gelir. Ayrıca mütevazilik, her türlü bencillik ve kibirlikten uzak olmak, basit bir deyim ile yer olmak, kendisini halk için herkesden daha alçakgönüllü demeye de "Turap olmak" adı verilir. Hz. Ali’ye bu ismin verilmesinin diğer anlamı da o'nun yukarıda saydığımız özelliklere sahip olmasıdır.
Hz. Ali şöyle buyurdu:
"...Ben mü'minlerin emiriyim. Onların en yoksulunun yediğini yemeli ve giydiğini giymeliyim ki yoksul olanlar hallerinden utanmasın, şükretsinler...."
4-Haydar-ı Kerrâr:
Döne döne, yılmadan savaşan yiğit anlamında anlamına gelir.... Özellikle Elinde zülfikar .. Atı Düldül üzerinde resm edilen hz. Ali Bu isimde yerini bulur...
5- Tanrı'nın Arslanı-Esedullah:
Hz. Muhammed’in Mirac’da karşılaştığı bir aslanın ağzına yüzüğünü vermesi ve bu yüzüğün 40’lar Ceminde Hz. Ali tarafından ağzından çıkarılarak Hz. Muhammed’e tekrar iade edilmesi, Alevi inancında, Hz. Ali ve Aslan kavramlarını bütünleştirir. Bu yüzden de Hz. Ali’nin bir diğer çok bilinen ismi ise Allah’ın Aslanı'dır (Esedullah)
6-Şah-ı Merdan:
Yiğitler yiğidi, bilgeler bilgesi anlamında kullanılır. Bu sözü yiğitlerin en Şahı ve Şahların en yiğidi olarak da kabul etmek mümkündür. Ama asıl anlamı özünü fakir gören, mütevazi yiğitler yiğididir. Başka bir deyimle kuvvetine ve kudretine güvenip benlik getirmeyen, sürekli tevazu da bulunan yiğitler yiğidi olarak algılaması daha doğru olacaktır.
7-Ali-el Mürteza:
18 bin Alemi var eden Nur Üstüne Nur O'lan Allah'ın Hz. Ali'ye gösterdiği Takdir-i ilahiyyeye ve tam rızâdan, tam rıazsından dolayı verilen isimdir...
Bu isim, Pirlerin Şahı, Evliyalar Şahı anlamınada da kullanılmaktadır... Bu bağlamda Pirlerin şahı, Murteza isimlerini bir arada değerlendirdiğimizde, O'nun Hakka tam teslim olmuş, hikmetine Evliyaların ve Ermişlerin akıl sır erdiremediği bir Veliyullahtır.
Mekke'de... Hz. Peygamber'in, ömerin, osmanın, ebu bekirin kapıları ortak olarak kullanılan tek bir mescide açılırdı... ve hep birlikte ibadet edlirdi...
Hz. Peygamber bu mescide izin alınmadan girilmesini yasakladı.. ve kapıların tümünü kapattırdı.. kapısı açık kalan sadece Hz. Ali'nin idi.. Bunun nedenini soran. sahabe'ye ise şöyle cevap verdi:
"....“Ali’nin kapısı müstesna mescide açılan tüm kapıları kapatın.ALLAH’a and olsun ki ben kendimden kapılarınızı kapatıp Ali’nin kapısını açık bırakmadım.Ben sadece ALLAH’tan emredileni yerine getirdim…”
8-Turnalar Şahı Hz. Ali:
Hz. Ali’nin sesinin yani avazının çok güzel olduğu ve kulağa hoş geldiği anlamında, çok sonraları onun hakkında telaffuz edilmiştir. Turnanın sesinin çok güzel olduğuna inanılarak Hz. Ali ile Turna bir araya getirilmiştir.
9-Şir-i Yezdan:
Allah'ın arslanı anlamında kullanılır. Allahın Aslanı ile ilgili değerlendirme yukarıda yapıldığı tekrar etmeyeceğim...
Ayrıca hz. Ali'nin, Şah-ı Velayet (Velayet eden ve İman edenlerin Şahı), Serpinhan (yardımcı Can, yardımsever Can), Halûkü-l Rahman ( bağışlayıcılığın yaratıcısı), Emirü’l-Müminin ( Müminlerin Emiri / İnananların başı), Babu’l-İlim (İlim Kapısı), anlamında sevilen isimleri vardır.
Bazı kaynaklar Hz. Ali’nin bin bir isminin olduğunu, güzel olan her şeyde onu gördüklerini, ne kadar güzel eser varsa hepsinde Hz. Ali’yi gördükleri inancından hareketle bu isimleri çoğaltırlar. İsim sayısının birkaç tane daha fazla ya da eksik olması onun şahsında fazla bir önem arz etmez. Ancak Alevi-Bektaşi toplumu O'nu öylesine bir içtenlikle sahiplenmiştir ki, sadece Ali isimleri değil, O'na yakıştırılan diğer isimleri bile aynı içtenlikle benimsemiş ve nesiller boyu yeni doğan bebeklere bu isimleri vererek bağlılık örnekleri göstermiştir....
