Anasayfa
Tanrıça Hekate Olyposlu
Tanrılardan değil, Titan soyundan gelir. Titan Perseus ile Asteria’nın
kızı olarak bilinir. Güneş Tanrısı Helios ise atası olarak kabul edilir. Hesiodos
Theogonia adlı eserinde Hekate’yi ölümsüzlerin saygısını gören ve kimin
dileğini yerine getirmek isterse ona büyük mutluluklar verecek olan
cömert bir tanrıça olarak anlatır.Savaşlardaki
zaferler, kurultaydaki üstünlükler, denizcileri koruması, balıkçıların
ağlarına bolca balık göndermesi, avlarda insanların yanında ve
insanlara yardımcı olması Tanrıça Hekate’den bilinir.Özellikle
gençliğin feyizlendirici tanrıçası olarak Apollon ve Artemis kadar
kendisine başvurulan bir tanrıçadır. İstediği kişilerin büyükbaş
hayvanlarını çoğaltıp azaltması da Hekate’yle ilişkilendirilir. Anadolu'ya
özgü, Karia kökenli Ay Tanrıçası olarak ve çoğunlukla üç başlı
betimlemesiyle bilinir. Bu Üç başlı betimlemesi ise; yeni ay-gençliği,
dolunay-dişiliğin en parlak dönemini, eski ay ise olgun, bilge kadını
temsil eder. İyiliğini
ölümsüzlere sunan Hekate, maddesel refah, toplumda sözü geçme, çarpışma
ve sporda zaferi bahşeder. Ayrıca, yolculukların iyi ve kötü geçmesi
ile de Hekate ilgilidir. Kavşakları
Tanrıça Hekate’nin yönettiğine inanan antikçağ insanları, kavşaklara üç
başlı ya da üç vücutlu kadın formunda heykeller dikerek Tanrıçayı
onurlandırmak istemişlerdir. Buradaki heykelleri sunak niyetinde
kullanırlar.Ay
Tanrıçası olarak bilinen Hekate ayın olmadığı gecelerde bilgiyi
insanlara öğreten olarak karşımıza çıkar. Kavşaklara Tanrıçanın
heykellerini dikmeleri de bununla ilintilidir. Karanlık gecelerde
yolcuya yol gösterici olduğu için. Göklerde,
denizlerde, yeryüzünde, yeraltında her yerde hükmü geçen bir
tanrıçadır. Zeus her yerde yetki payını vermiş, gençliğin baş tacı
yapmıştır. İnsanlara günlük yaşantılarında mutluluklarını ve
zenginliklerini vermekle görevlendirilmiştir. Olymposlu Tanrılarla iyi
ilişkiler içerisinde olduğuna inanılır. Tanrıçanın
sembolleri; meşale- yol gösteren kimliği- ,kırbaç, hançer, yılan,
anahtar-yeraltı dünyasına açılan kapının anahtarının tanrıçada olduğuna
inanılır- Tanrıçanın Kutsal Hayvanları; dişi köpek, dişi kurt, kısrak olarak bilinir. Hekate,
heykel kabartmalarında, sol elinde meşale, sağ elinde çanak, başında
hilale benzer boynuzlar taşıyan Polos ve uzun bir elbise ile betimlenir. Bazen
bu hayvanlardan sadece köpek ile birlikte görülür. Bazı gecelerdeki
köpek ulumalarının ya da uzun süren köpek havlamalarının Hekate ile
ilgili olduğu, köpeklerin tanrıçayı ve yanındaki köpeği gördükleri için
havladıkları anlatılmaktadır. Tanrıçanın gece dolunay olduğu zaman
dolaştığı düşünülmekte ve bunun içinde yol kavşaklarına Hekate için
peynir, çörek, yumurta ve balık türü yiyecekler bırakılmaktadır. Çok
yönlülüğü nedeniyle çoğu kez diğer tanrıçalarla karıştırılan Hekate,
özellikle Artemis ve Demeter ile özdeşleştirilmiştir. Bir yazıtta
Hekate için, Demeter'in sıfatlarından birisi olan Ompnia (tahılların
tanrıçası) benzetmesinin kullanılmış olması, Demeter’le
bağdaştırıldığını gösterir. Tanrıçaya
tapınıldığı ilk dönemlerde Tanrıçayı daha çok dünyevi olaylarla
ilişkilendiren insanlar, sonraki dönemlerde bilinçaltına hükmettiği
inancına da varmışlardır.İnsanlara
gece yaratıklarını, hayaletleri Hekate’nin gönderdiğine inanılır.
Zamanla sihir ve büyüye hükmeden bir Tanrıça rolünü de almış ve
gölgeler dünyası ile ilişkilendirilmiştir. Büyücülere iki elinde bir
meşale ile ya da kısrak, köpek gibi hayvan formlarında görülür. Büyüyü
keşfettiğine inanılır ve “Aietes-Medea” gibi büyücülerle
ilişkilendirilir.Ölülerin ruhları Hekate’nin yanında yürür ve uluyan köpekler onun geldiğini haber verir. Ayın
sonunda Hekate için sunaklara insanlar armağanlar koyar. Hekate’yi
onurlandırma törenleri ayın en etkileyici dönemi olan Dolunayda
yapılırdı. Tanrıçanın
doğum gününü kutlamak için yapılan törenler vardı. Bu törenlerin içinde
anahtar taşıma şenlikleri ve gizli törenler olduğu bilinmektedir. Hekate
kültü için bilinen en büyük kutsal alan, tapınak ve altar sadece
Lagina'da bulunmaktadır. Bu büyüklük, Anadolulu bir tanrıça olan Hekate
ve kültünün bölgedeki saygınlığı ve bölge insanının sahip çıkması
sayesinde olmuştur. Burası aynı zamanda falcılığın merkezi olarak da
değerlendirilmektedir. Tapınağın frizlerindeki kabartmalarda farklı
konular işlenmesine rağmen, hepsinde de Hekate'nin betimlenmiş olması
onun tanrılar panteonundaki önemini ön plana çıkarır
