Anasayfa
Servet-i Fünun Döneminde Roman ve Öykü
Bu dönemin romanlarında olay örgüsünün, konuların, konuşmaların başarılıbir bi-
çimde yer aldığı görülür. Bu nedenle Servet-i Fünun romanı Tanzimat romanından
daha sağlam bir tekniğe sahiptir.
Servet-i Fünun romancıları dönemin başlarında hem romantizmin etkisindedirler,
hem de baskıcı bir siyasal ortam içinde yaşamışlardır. Bu yüzden önceleri daha çok
bireysel konuları işlemişlerdir.
Sonraları gerçekçiliğe (realizm) yönelmiş, eserlerinde toplum yaşayışını vermeye
başlamışlardır. Toplumun nasıl batılılaştığını; batılaşmanın yanlış anlaşıldığını an-
latmış; batılı aile ve toplum yaşantısının doğru örneklerini göstermeye çalışmışlar-
dır.
Servet-i Fünun döneminin en başarılı romancısı Halit Ziya Uşaklıgil (1867-
1945)'dir.
Uşaklıgil, ünlü romanı Aşk-ı Memnu (1900)'da varlıklı bir ailedeki batılı yaşam biçi-
mini anlatır. Mai ve Siyah(1897) adlıromanında ise o dönemin basını, bir Türk ailesi-
nin yaşayış biçimi ve bir şairin dünyası verilmiştir.
Bu dönem roman ve öykücüleri batılaşmadan sonra aşk konusunu işlemişlerdir.
Özellikle Mehmet Rauf (1875-1931) romanlarında bireylerin iç dünyasını ve ro-
mantik aşklarıkonu edinmiştir. Onda toplumsal ögeler çok az yer alır; ağırlık psiko-
lojik içeriklidir.
Mehmet Rauf'un Eylül (1901) adlı eseri Türk edebiyatının en başarılı psikolojik
romanıdır.
Dil ve anlatım, Servet-i Fünun roman ve öyküsünün en zayıf yönüdür. Yazarlar söz-
lüklerden, unutulmuşArapça, Farsça sözcükleri bulup kullanmışlardır. Tanzimatta
Namık Kemal'le başlayan sanatlı anlatımı daha da ağırlaştırmışlardır. Bu yüzden
yer yer dil anlaşılmaz duruma gelmiştir.
Servet-i Fünun döneminin öteki roman ve öykü yazarlarınıve başlıca eserlerini şöy-
le sıralayabiliriz: Hüseyin Cahit Yalçın(Roman: Hayal İçinde.Öykü: Hayat-ıMuhay-
yel), Ahmet Hikmet Müftüoğlu (Roman: Gönül Hanım. Öykü: Haristan ve Gülistan,
Çağlayanlar), Safveti Ziya (Roman: Salon Köşelerinde. Öykü: Bir Tesadüf, Kadın Ru-
hu).
Bu dönemin romanlarında olay örgüsünün, konuların, konuşmaların başarılıbir bi-
çimde yer aldığı görülür. Bu nedenle Servet-i Fünun romanı Tanzimat romanından
daha sağlam bir tekniğe sahiptir.
Servet-i Fünun romancıları dönemin başlarında hem romantizmin etkisindedirler,
hem de baskıcı bir siyasal ortam içinde yaşamışlardır. Bu yüzden önceleri daha çok
bireysel konuları işlemişlerdir.
Sonraları gerçekçiliğe (realizm) yönelmiş, eserlerinde toplum yaşayışını vermeye
başlamışlardır. Toplumun nasıl batılılaştığını; batılaşmanın yanlış anlaşıldığını an-
latmış; batılı aile ve toplum yaşantısının doğru örneklerini göstermeye çalışmışlar-
dır.
Servet-i Fünun döneminin en başarılı romancısı Halit Ziya Uşaklıgil (1867-
1945)'dir.
Uşaklıgil, ünlü romanı Aşk-ı Memnu (1900)'da varlıklı bir ailedeki batılı yaşam biçi-
mini anlatır. Mai ve Siyah(1897) adlıromanında ise o dönemin basını, bir Türk ailesi-
nin yaşayış biçimi ve bir şairin dünyası verilmiştir.
Bu dönem roman ve öykücüleri batılaşmadan sonra aşk konusunu işlemişlerdir.
Özellikle Mehmet Rauf (1875-1931) romanlarında bireylerin iç dünyasını ve ro-
mantik aşklarıkonu edinmiştir. Onda toplumsal ögeler çok az yer alır; ağırlık psiko-
lojik içeriklidir.
Mehmet Rauf'un Eylül (1901) adlı eseri Türk edebiyatının en başarılı psikolojik
romanıdır.
Dil ve anlatım, Servet-i Fünun roman ve öyküsünün en zayıf yönüdür. Yazarlar söz-
lüklerden, unutulmuşArapça, Farsça sözcükleri bulup kullanmışlardır. Tanzimatta
Namık Kemal'le başlayan sanatlı anlatımı daha da ağırlaştırmışlardır. Bu yüzden
yer yer dil anlaşılmaz duruma gelmiştir.
Servet-i Fünun döneminin öteki roman ve öykü yazarlarınıve başlıca eserlerini şöy-
le sıralayabiliriz: Hüseyin Cahit Yalçın(Roman: Hayal İçinde.Öykü: Hayat-ıMuhay-
yel), Ahmet Hikmet Müftüoğlu (Roman: Gönül Hanım. Öykü: Haristan ve Gülistan,
Çağlayanlar), Safveti Ziya (Roman: Salon Köşelerinde. Öykü: Bir Tesadüf, Kadın Ru-
hu).
